3. Groeiend en levendig Zwolle

We werken aan een toekomstbestendig Zwolle door het versterken van de fysieke leefomgeving binnen het kader van de Omgevingswet

Demografische prognoses geven aan dat Zwolle de komende tientallen jaren groeit. Een sterkere groei is niet ondenkbaar, omdat Zwolle steeds meer in trek is als aantrekkelijke gemeente om te wonen, te werken en te recreëren. Dat betekent dat we in Zwolle een slimme strategie nodig hebben om die (extra) groei letterlijk ruimte te kunnen bieden en ervoor te zorgen dat tegelijktertijd wordt bijgedragen aan een duurzame samenleving. We zorgen daarbij voor de juiste balans tussen groei, het behouden van de menselijke maat en het borgen van de vele ruimtelijke kwaliteiten die Zwolle rijk is, zowel in de stad als het buitengebied. Het behouden en versterken van de Zwolse brede welvaart staat daarbij centraal. Behalve de toename van het aantal inwoners, leiden ook andere trends en ontwikkelingen tot kansen en opgaven op stedelijk en regionaal niveau. Economische ontwikkelingen, veranderingen in het klimaat, energiegebruik en technologie hebben gevolgen voor de fysieke leefomgeving. We gebruiken de instrumenten uit de Omgevingswet om te sturen op de gewenste ontwikkeling van de fysieke leefomgeving van Zwolle.

In 2021 is de Zwolse Omgevingsvisie 'Ons Zwolle van morgen' Zwolle vastgesteld. De visie wordt aangevuld met de keuzes die in het Ruimtelijk Toekomstperspectief zijn gemaakt. Daarmee krijgt de Omgevingsvisie een planhorizon van 2040 met een doorkijk naar 2050. Met de Omgevingsvisie als basis zetten we het komende decennium in op een volgende stap in kwalitatieve verstedelijking, de economische ontwikkeling van Zwolle, een aantrekkelijke buitenruimte en het versterken van de relatie tussen stad en landelijk gebied. Locatie- en gebiedsontwikkelingen geven hier invulling aan, waarbij we nauw samenwerken met ontwikkelaars, woningbouwcorporaties en maatschappelijke organisaties die Zwolle rijk is. Participatie met inwoners en ondernemers speelt een cruciale rol bij ruimtelijke planvorming.

Het omgevingsplan biedt het juridische kader voor ontwikkelingen in de fysieke leefomgeving. De Omgevingswet legt ons de verplichting op om voor 1 januari 2032 een omgevingsplan in werking te laten treden. Wij werken eraan dat dit ruim voor die datum gereed is. Het opstellen van een Zwols Omgevingsplan duurt in ieder geval tot eind 2026. We doen dat zo veel mogelijk 'beleidsarm' op basis van de inhoud die we in bestemmingsplannen hadden opgenomen.

Op 1 januari 2024 trad de Omgevingswet in werking. We doen nu ervaring op met het werken ermee. Die ervaring leidt ertoe dat we:

• Planologische procedures bijstellen;
• Goede afspraken maken over het in samenhang gebruiken van de instrumenten van de omgevingswet (Omgevingsvisie, -programma en -plan);
• Leren werken met de nieuwe software voor het opstellen en raadplegen van Omgevingsvisie, programma's en plan via het 'Digitaal Stelsel Omgevingswet' (DSO), voorheen ruimtelijkeplannen.nl.

De instrumenten uit de Omgevingswet (omgevingsvisie, -programma en -plan) vormen een belangrijke basis voor vergunningverlening, toezicht en handhaving.

Tot slot zetten we ons binnen dit doel vanuit onze gemeentelijk rol in voor het op orde houden van de 'Basisregistratie Adressen en Gebouwen' (BAG).  

Omgevingsvisie 'Ons Zwolle van morgen'

Ruimtelijk toekomstperspectief

Hoofdlijnen en besluiten over Omgevingswet en omgevingsplan

Nota van uitgangspunten Omgevingsplan Zwolle

Vergunning, Toezicht en Handhaving beleidsplan Wabo thuistaken

Omgevingsbeleid

• We gaan het 'KGO'-beleid (Kwaliteits Impuls Groene Omgeving) voor het Zwolse buitengebied op orde brengen/ actualiseren.
• We gaan voor de vijf sleutelgebieden uit het Ruimtelijke Toekomstperspectief een startnotitie opstellen.
• We gaan de verdere samenwerking in de regio NOVEX, Stedelijk Zwolle versterken. Zonder deze inzet loopt steun en (financiële) inzet van het Rijk mogelijk terug. We willen sneller en beter afspraken maken en deze voor de langere termijn kunnen bestendigen (onder andere in de Regionale Investeringsagenda – RIA).
• We gaan verder inzetten op de stedelijke regio op de bereikbaarheid van de stad. Met het project ‘Zwolle bereikbaar’ doen we onderzoek en implementeren we een Zwolse manier om onze projecten centraal te toetsen op de impact van een project op de bereikbaarheid in de stad en de relatie tot andere projecten en de onderlinge relatie van projecten op gebied van bereikbaarheid en mogelijk faseringsvoorwaarden die hier spelen.

Locatie- en gebiedsontwikkeling

• We gaan een integrale gebiedsvisie op stellen voor de Goertjesweg en omgeving.
• We gaan het Oldenelerpark opknappen.

Omgevingsbeleid

• Met de Zwolse omgevingsvisie en het Ruimtelijk Toekomstperspectief als kader werken we samen aan de gewenste ontwikkeling van de fysieke leefomgeving van Zwolle. We anticiperen op verandering. Toekomstgerichtheid is een randvoorwaarde.
• We dragen zorg voor een actuele en integrale Omgevingsvisie op basis van nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen.
• We geven input op het nationale en provinciale beleid op het gebied van de ontwikkeling van de fysieke leefomgeving (onder andere Nationale en Provinciale Omgevingsvisie). Daarmee borgen we het Zwolse belang.
• We stemmen omgevingsvisies af met regiogemeenten.
• Eén van de programma's van de Regionale Verstedelijkingsstrategie is 'Stedelijk Zwolle'. In dit kader werken aan de ontwikkeling van Zwolle in de context van de regionale ontwikkelopgaven: onder andere wonen, mobiliteit en water(veiligheid).
• Met 'Stedelijke Regie' zorgen we voor samenhang in de stedelijke ontwikkeling van Zwolle, het aanpakken van complexe dilemma's en het benutten van kansen die de grenzen van Zwolle overstijgen.
• De Zwolse 'Stadsbouwmeester' adviseert op stedelijke programmatische samenhang, de kwaliteit van de fysieke leefomgeving en zorgt voor verbinding (op inhoud en tussen partijen).

Locatie- en Gebiedsontwikkeling

• We wegen strategisch en integraal nieuwe ruimtelijke initiatieven (NRI) af, waarbij de Omgevingsvisie als uitgangspunt geldt.
• We begeleiden nieuwe ruimtelijke initiatieven (stad en buitengebied). Dit kan in de vorm van gebiedsontwikkelingen, locatieontwikkelingen en bouwplannen.
• We pakken de begeleiding van complexe nieuwe ruimtelijke initiatieven projectmatig op, conform de Zwolse 'Routekaart locatie- en gebiedsontwikkeling'.
• We hebben de mogelijkheid plannen te bespreken in de Omgevingstafel IJsselland. De provincie, het waterschap, de GGD,  de veiligheidsregio, de omgevingsdienst en Rijkswaterstaat maken onderdeel uit van de Omgevingstafel. Door nieuwe plannen vroegtijdig te bespreken kunnen aandachtspunten bij verder ontwerp en uitwerking worden meegegeven aan de initiatiefnemer.

Omgevingsrecht (inclusief Omgevingsplan)

• We werken conform de eisen van de Omgevingswet aan één nieuw Omgevingsplan voor de gehele gemeente Zwolle
• We begeleiden en behandelen aanvragen (inclusief 'klantvragen') gericht op de fysieke leefomgeving volgens het van toepassing zijnde Omgevingsrecht.
  • Wij verwachten dat het aantal aanvragen in 2026 onverminderd groot blijft. De hoeveelheid ervan is afhankelijk van de doorgang van geplande (woningbouw)plannen. Bij het vaststellen van het VTH-jaarverslag 2025 en VTH-jaarprogramma 2026 komen we hier nader op terug.
  • De gemeente ontvangt klantvragen en verzoeken tot vooroverleg, wanneer er een mogelijk initiatief ligt voor een ingreep in de fysieke leefomgeving. Er blijkt behoefte aan deze dienstverlening van de gemeente aan initiatiefnemers van een ruimtelijk plan in een vroeg stadium. In 2026 gaan we hier mee door.
  • Wanneer van toepassing werken we mee aan ontwikkelingen in de fysieke leefomgeving via een 'partiële herziening van het 'Omgevingsplan van rechtswege'. Dit volgens de Omgevingswet voorgeschreven standaard hiervoor. Dat is nu het 'Standaard toepassingsprofiel'. We werkte voorheen met een 'Tijdelijke alternatieve maatregel'.
  • Het was de bedoeling dat 'verbouwactiviteiten' met ingang van 1 januari 2025 ook onder de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) zouden worden gebracht. De inwerkintreding is door het Rijk voorlopig opgeschort, omdat er nog geen passende en betaalbare systematiek is die daadwerkelijk tot betere kwaliteit leidt. Voor de gemeente betekent dit dat we onze interne processen en systemen nog niet hoeven aan te passen. De huidige situatie, waarbij de gemeente toezicht houdt op bouwactiviteiten, blijft daarmee gehandhaafd.
• We ronden de planologische procedure voor bestemmingsplantrajecten, voortkomend uit de 'oude' Wet ruimtelijke ordening af. Er lopen nog enkele beroepen tegen vastgestelde bestemmingsplannen op grond van het overgangsrecht bij de Raad van State. Hiertegen voeren wij verweer. De uitspraken van de Raad van State verwerken we.  

Vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH)

• Voor het uitvoeren van de VTH-thuistaken (hebben betrekking op de thuissituatie of lokale omgeving) is in 2021 uitvoeringsbeleid vastgesteld. In verband met de invoering van de Omgevingswet en Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb), het huidige coalitieakkoord en de noodzaak de risicotool voor de uitvoering van VTH-taken te actualiseren, zijn wij in 2022 gestart met het vernieuwen van het beleidskader voor de thuistaken. Als tussenproduct is in 2023 een concept-handhavingsbeleid Wkb opgesteld, waarvan de uitgangspunten zijn opgenomen in een bijlage bij het VTH omgevingsrecht jaarverslag 2023 & programma 2024. In 2025 doen we meer ervaringen op om dit beleid in 2026 definitief op te kunnen nemen in het VTH-beleid.
• Om de beleids- en uitvoeringscyclus nog beter zichtbaar sluitend te maken, leggen wij in het VTH-programma en jaarverslag daar waar mogelijk een koppeling met het VTH-beleid
• In traject om illegale situaties te onderzoeken loopt vanuit 2025 door in 2026 en naar verwachting ook in 2027.

Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG)

• De BAG is een register waarin alle adressen en gebouwen in Nederland zijn geregistreerd. Gemeenten, dus ook Zwolle, zijn bronhouders van de BAG en verantwoordelijk voor het correct opnemen van gegevens en de kwaliteit ervan. De Basisregistratie Adressen en Gebouwen is via de Landelijke Voorziening beschikbaar voor diverse afnemers. Organisaties met een publieke taak zijn verplicht de authentieke gegevens uit de registraties te gebruiken. Zij moeten kunnen vertrouwen op de juistheid van de gegevens in de BAG.

Niet van toepassing.

Doel 3.1.1 Ruimtelijke ontwikkeling

Woningbouw Kranenburg

Harculo herbestemming

Ovingterrein

Herijk dorpsplan Wijthmen

Aanvull Omgevingsvisie 2030-40

Voorb krediet Nieuwe Veemarkt

Kop van Oost

Geert Groote / Ruusbroecstr

Gebiedsvisie Noorden vd Vecht

Start voor de start RI

Verkenning Golfclub Zwolle

Stadsbouwmeester

Progr. Stedelijk Zwolle

Regie Stedelijk Ontwikkeling

Mobihubs Nieuwe Veemarkt

IJsselvizier

Stadsbroek

Bomhofsplas

Gebiedsontw Makersfabriek

Uitvoeringsagenda Omgevingsvis

Veemarkt 23-Deltawonen

Tolhuislanden AOK

Tennet Berkummerbr.weg AOK

Uit-Locatieontw De Pol

Nota Ruimtelijke Kwaliteit

Bouw - Ruimt. initiatieven VRG

Gemeentelijke grondexploitaties:

* Beers Stork locatie

* Voorsterpoort Retail