5. Vitale wijken | Doel 5.4.1 Beheer openbare ruimte

Doel 5.4.1 Beheer openbare ruimte

We werken aan (be)leefbare wijken door instandhouding en toekomstbestendige herinrichting van de buitenruimte

Beschrijving

Een groene, toegankelijke en veilige openbare ruimte is één van de randvoorwaarden voor een vitale en levendige stad. De kapitaalgoederen die wij beheren zijn essentieel voor de (be)leefbaarheid in de wijken. De bereikbaarheid en toegankelijkheid in een steeds meer verstedelijkende omgeving moeten blijven borgen dat de bewoners zich kunnen ontspannen en tot rust kunnen komen in de (groene) verblijfsgebieden en op of langs het water. We vinden het belangrijk dat mensen gestimuleerd worden om te bewegen en te spelen; groen en water in of dichtbij woon- en werkgebieden zijn essentieel voor een gezond leefklimaat. Voldoende groene ruimte voor mens, plant en dier staat onder druk in de steeds stedelijker wordende omgeving. Wij koesteren onze groenblauwe structuren met ecologisch beheer en een volwassen bomenbestand, mede omdat die bijdragen aan een klimaat bestendige stad. Waar ontwikkelingen zijn, nemen we de kansen en knelpunten toe.
Het beheer en onderhoud van onze kapitaalgoederen (onder andere wegen, verkeerslichten, de lantaarnpalen, bruggen, fonteinen, water, riolering, bomen, perken, tunnels en kabels en leidingen) draagt bij aan de leefbaarheid in de wijken. Dit doen we door elk jaar een onderhouds- en vervangingsplanning op te stellen. De basis is voldoen aan de geldende wet- en regelgeving, landelijke normen en richtlijnen. We zorgen hiermee dat ons areaal veilig is, de technische kwaliteit in orde is en op het juiste moment het benodigde onderhoud uit te voeren (voorkomen kapitaalvernietiging).
We kijken steeds verder vooruit. Dit doen we om de kostenstijgingen als gevolg van het ouder wordende areaal aan te zien komen. Hiermee voorkomen we verrassingen en kunnen we op tijd geld aanvragen. Ook kunnen we onze werkzaamheden beter aan laten sluiten op de opgaven en ontwikkelingen. Het geeft ons ook de tijd om bij vervanging en herinrichting aan te sluiten bij de opgaven van de stad om een toekomstbestendige buitenruimte te realiseren.
De beheerstrategie is vastgelegd onze beheerplannen en de Nota Kapitaalgoederen Buitenruimte 2023-2026. De Nota beheer kapitaalgoederen buitenruimte 2027-2032 bieden we in 2026 ter besluitvorming aan.

Indicatoren

Indicator	Verleden	Heden	Toekomst
Kwaliteit openbare ruimte stadshart (niveau beeldkwaliteit A, B+, B)	2024	2025	2026
	A	A	A

We onderhouden de stad in lijn met de omgevingsvisie. Dit omschrijft een hoge ambitie voor het centrumgebied. Bron: Gemeente Zwolle
Kwaliteit openbare ruimte stationsgebied (niveau beeldkwaliteit A, B+, B)	2022	2023	2026
	B	B+	B+

We onderhouden de stad in lijn met de omgevingsvisie. Bij het vaststellen van de Nota Beheer Kapitaal Goederen Buitenruimte 2023-2026 is besloten (gezien de kosten) om het stationsgebied iets lager dat A te onderhouden. Bron: Gemeente Zwolle
Kwaliteit openbare ruimte overige gebieden (niveau beeldkwaliteit A, B+, B)	2024	2025	2026
	B	B	B

We onderhouden de stad in lijn met de omgevingsvisie. Dit betekent dat voor de gebieden -niet zijnde centrum en station- het basisniveau (B) wordt gehanteerd. Met dit niveau voldoen we aan landelijke wet- en regelgeving voor het borgen van veiligheid en het voorkomen van kapitaalvernietiging. Bron: Gemeente Zwolle

Kaderstellende nota('s)

Omgevingsvisie Ons Zwolle van Morgen 2030
Beleidsdocument	Vastgesteld
In de omgevingsvisie is de koers en ontwikkeling van de fysieke leefomgeving in Zwolle in de periode tot 2030 beschreven.

Concept Nota beheer kapitaalgoederen Buitenruimte 2023-2026
De nota beschrijft hoe de kapitaalgoederen erbij liggen. Ook hoeveel geld we nodig hebben voor onderhoud en uiteraard wat we beschikbaar hebben. De kapitaalgoederen zijn in lijn met de paragraaf ‘Onderhoud kapitaalgoederen’ en betreffen enkel de kapitaalgoederen in de openbare ruimte.

Gemeentelijk Rioleringsprogramma 2022 - 2026
Goede riolering is nodig voor de bescherming van de volksgezondheid, het milieu en het tegengaan van wateroverlast. Het is daarmee een belangrijk onderdeel van de leefomgeving, waarmee er een directe relatie ligt met andere vakgebieden. Als gemeente hebben we de taak om voor die riolering te zorgen: we hebben de zorgplicht voor stedelijk afvalwater, voor afvloeiend hemelwater en voor grondwater maatregelen. In dit GRP beschrijven we hoe wij onze gemeentelijke watertaken uitvoeren.

Groen- en recreatiebeleid “(Be)leefbaar voor iedereen d.d. feb 2025
Inclusief de bijlagen: Bomenbeleidsplan; Puntensysteem natuurinclusief bouwen en ontwerpen ; Natuurwaardenkaart; Adviesrapport recreatiebehoefte Zwolle in 2030 en 2040 . Het groen- en recreatiebeleid geeft kaders voor het beheren van het groen in Zwolle.

De bomenverordening 2021 (als onderdeel in het omgevingsplan) i
Inclusief de lijst Bijzondere Bomen De bomenverordening is een gemeentelijke verordening met als doel het beschermen van de bomen. Dit betreft zowel de gemeentelijke als de particuliere bomen. Om de bescherming te garanderen moeten zowel de gemeente als de bewoners voldoen aan regels.

Portefeuillehouder(s)

Arjan Spaans

Activiteiten

Nieuwe activiteiten

Activiteiten met betrekking tot strategische plannen

Na de evaluatie van de Nota Kapitaalgoederen 2023-2026 in 2025, leveren we in 2026 de Nota Kapitaalgoederen 2027-2032 aan.
We stellen het Gemeentelijk Rioleringsprogramma 2027-2032 op.
Het bestendig borgen van het veilig werken aan installaties is in het concept handboek installatieverantwoordelijkheid NEN3140 opgenomen. Deze is in 2023 opgesteld en nog niet geïmplementeerd. Hier starten we in 2026 mee.
De systemen zijn aangepast voor cyber security. Het jaarlijks uitvoeren van een risicoanalyse op de netwerk- en informatiesystemen conform de nieuwe NIS2-richtlijn moet nog ingeregeld worden. Hier starten we in 2026 mee.

Lopende activiteiten

Activiteiten MeerJarenOpgaveProgrammering (MJOP)

We voeren structureel inspecties en schouwen uit, waarbij we de uitkomsten toetsen aan landelijke normen en richtlijnen (als CROW, CUR, BVR). Dit leidt tot een geprioriteerde jaarlijkse onderhouds- en vervangingsplanning. Deze planning is input voor het MJOP.
We voeren jaarlijks onderhoud uit aan onze kapitaalgoederen en houden rekening met klimaatadaptatie en circulariteit (bijvoorbeeld nieuw circulair groot onderhoudscontract wegen) (koppeling met doelen 4.2.1 en 4.3.1). Als we onderhoud uitvoeren, stemmen dit af met de wijken. We voeren Ecologisch groenbeheer en leveren een bijdrage aan biodiversiteit in de stad samen met ROVA.
We werken volgens het proces van het MJOP en werken actief aan het integraal programmeren en positioneren ervan. Wij zijn verantwoordelijk voor het proces van integraal programmeren van de onderhouds- en vervangingsopgave.
We stemmen in het MJOP de onderhouds- en mobiliteitsopgaven op elkaar af, wat leidt tot investeringsprojecten. Ook stemmen we af met andere programma’s via het MJOP, zoals de afstemming met de wijken (de wijkopgave) voor aanhaking bij de sociale aspecten in de wijk. Hiermee kunnen we bij vervanging en herinrichting een toekomstbestendige buitenruimte opleveren en een actieve bijdrage leveren aan sociale wensen in de wijk.
Wij leveren de onderhouds- en vervangingsopgaven vanuit beheer op basis van actuele informatie in het beheersysteem en we ontsluiten de informatie via het Geo-informatieportaal.

Activiteiten met betrekking tot een veilig gebruik van openbare ruimte (koppeling met doel 5.2.1.)

We houden toezicht bij activiteiten en projecten in de openbare ruimte conform richtlijnen voor Veilig Werken langs, aan en op de weg.
We prioriteren in het uitvoeren van onderhoud en/of investeringsprojecten gericht is op het borgen van de constructieve veiligheid van de kapitaalgoederen.
De doorkijk en onderbouwing van de onderhoudsplannen leggen we vast in jaarlijks geactualiseerde beheerplannen. Hierin prioriteren we risicogestuurd op het borgen van de veiligheid (en het voorkómen van kapitaalvernietiging).
We houden ons aan actuele landelijke richtlijnen (zoals bijvoorbeeld de Arbo- en Machinerichtlijn) om veilig aan de kapitaalgoederen te kunnen werken. Indien dit niet het geval is voeren we aanpassingen door aan de kapitaalgoederen.
We onderzoeken en voeren zo nodig aanpassingen door vanuit het perspectief cyber security voor alle objecten met procesautomatisering.
Het bestendig borgen van het veilig werken aan installaties is in het concept handboek installatieverantwoordelijkheid NEN3140 opgenomen. Deze is in 2023 opgesteld en nog niet geïmplementeerd.
Het jaarlijks uitvoeren van een risicoanalyse op de netwerk- en informatiesystemen conform de nieuwe NIS2-richtlijn is onderkend maar moet nog ingeregeld worden.

Activiteiten met betrekking tot het optreden als regisseur en het leveren van maatwerk

We voeren regie op ondergrondse infrastructuur door interne en externe afstemming in planning en oplossingen, onder andere m.h.o.o. energie- en wateropgaven (koppeling met doel 4.1.1. en 4.2.1.).
We benutten meekoppelkansen in gebiedsontwikkelingen zoals Dieze, de Spoorzone/Nieuwe Veemarkt voor vergroenen, natuurinclusiviteit en klimaatadaptatie.
We benutten en faciliteren bewonersinitiatieven (vergroenen, stadslandbouw, etc)
We werken samen met diverse partners (Provincie, RWS, het Natuurorganisaties, WDOD, particulieren) en daaraan gelieerde partijen voor het onderhouden van onze kapitaalgoederen en het versterken van de groen blauwe structuren
We zoeken verbinding en maken een koppeling met investeringen vanuit onder andere bereikbaarheid en mobiliteit (koppeling met doel 3.3.1), de strategische agenda binnenstad (koppeling met doel 3.5.1) en de Spoorzone (koppeling met doel 3.4.1.). Dit doen we door het jaarlijkse MJOP proces actief te trekken en uit te voeren.
We regisseren dat behoeften uit de wijk (wijkopgave) zoveel mogelijk meegenomen worden in het jaarlijks uitvoeringsprogramma. Dit geldt zowel voor de daadwerkelijke onderhoudsplannen als ook als input voor het MJOP.

Activiteiten waar we mee stoppen

Niet van toepassing.

Overzicht baten en lasten

In het overzicht baten en lasten is het budget per doel weergegeven.

Overzicht baten en lasten (x €1.000)	Lasten	Baten	Saldo	Toevoeging aan reserves	Onttrekking aan reserves	Geraamd resultaat
Doel 5.4.1 Beheer openbare ruimte	40.733	12.114	28.619	332	10	28.941

Overzicht kredieten

Het overzicht kredieten geeft een totaalbeeld van de lopende (reeds vastgestelde) projectkredieten en de als onderdeel van de Begroting 2026 voorgestelde kredieten.

Overzicht kredieten (bedragen x €1.000)	Omvang krediet	Gerealiseerd tot en met 2024	Resterend krediet	Raming 2025	Raming 2026	Raming 2027 en verder
Ombouw openbare verlichting naar LED	7.563	7.407	156	156
Gemeentelijke rioleringsplan 2016-2020	6.604	4.177	2.427	2.427
Vervangingsinvestering Bomen en Beplanting	3.229	1.749	1.480	1.480
2023 Vervangingsinvestering asfalt > elementen/beton	2.475	0	2.475	998	1.223	254
2024 Vervangingsinvestering bruggen	2.071	165	1.906	900	1.006
2024 Vervangingsinvestering asfalt>beton	1.698	0	1.698	548	1.150
2019 Wegen reconstructies	1.695	166	1.529	1.529
Herinrichting Stinspark	1.495	1.396	99	99
2025 Vervangingsinvestering bruggen	1.353	0	1.353	300	1.053
OH elementenverharding (incid)	1.200	166	1.034	734	300
2023 Vervanging VRI	1.111	1.025	86	86
Oneigenlijk grondgebruik (BCF)	1.100	178	922	422	300	200
2022 Vervanging asfalt element/beton	1.025	161	864	272	121	471
2023 Vervangingsinvestering asfalt	783	215	568	68	500
2025 Vervangingsinvestering elementen	777	0	777	422	355
2024 Vervangingsinvestering asfalt>asfalt	709	0	709	79	630
2023 Vispoortenbrug aandrijving	444	433	11	11
2025 Vervangingsinvestering VRI	440	0	440	440
2023 Pelserbrug elektr install	416	93	323	162	161
2024 Vervangingsinvestering VRI	362	299	63	63
2023 Vaste bruggen verv houten	346	234	112	112
2025 Vervangingsinvestering asfalt	247	0	247	200	47
2023 Pelserbrug aandrijving	220	0	220	110	110
Ombouw bakken Lubeckplein	210	0	210	210
2024 Vervangingsinvestering keersluizen	175	129	46	46
2025 beschoeiingen&waterwerken	160	0	160	160
2025 Vervangingsinvestering fonteinen	150	0	150	150
Vervangen speelveld Maaslaan	115	0	115	115
2022 Bruggen voegovergangen	101	31	70	70
2023 Pelserbrug slagbomen	90	0	90	45	45
Veiligheid en gezondheid	90	60	30	30
2023 kademuren paalfundatie	77	24	53	53
2024 kademuren paalfundatie	2.300	0	2.300	2.300
2025 Vervangingsinvestering brugbediening	100	0	100	100
2022 Beschoeiingen & waterwerken	75	36	39	39
2023 beschoeiingen & waterwerken	60	19	41	41
2024 beschoeiingen & waterwerken	60	0	60	60
2023 Vervanging borden bebouwde kom	50	0	50	50
2025 Vervangingsinvestering ombouw woonstraten	50	0	50	50
2021 Pelserbrug vervanging cilinder	44	0	44	44
2020 AOW brug vervanging houten leun	43	16	27	27
2023 Pelserbrug verkeersseinen	33	0	33	16	17
2020 AOW brug conserveren	21	10	11	11
2021 Pelserbrug besturingskast	21	0	21	21
2025 Vervangingsinvestering wegafsluitingen	11	0	11	11
2023 Spoolderb.brug kast/pomp	11	0	11	11
2020 AOW brug MRL	10	0	10	10
2022 Hanekampbr landvkrseinen	8	0	8	8
Totaal 5.4.1 Beheer openbare ruimte	41.428	18.189	23.239	15.296	7.018	925

In bovenstaande overzichten baten en lasten en kredieten zijn de mutaties vanuit de bestedingsvoorstellen niet verwerkt. Een tabel met de bestedingsvoorstellen is in het hoofdstuk Algemeen opgenomen. Dit geldt ook voor de toelichting op de bestedingsvoorstellen .