Onderhoud kapitaalgoederen

Beleidskader

• de beslisnota ‘Versnelling ombouw energiezuinige openbare verlichting 2020-2023’ (25 november 2019)
• de Omgevingsvisie ‘Ons Zwolle van morgen 2030’
• landelijke en Europese kaders en richtlijnen.

Stand van zaken
Zwolle streeft naar een duurzame en (verkeers)veilige inrichting en gebruik van de openbare ruimte. Duurzaam en energiezuinig en tegelijkertijd een veilige en leefbare openbare ruimte bij duisternis. De visuele neveneffecten voor mens, dier en plant beperken wij tot een minimum. Onze verlichting is energiebesparend en innovatief en voldoet aan de geldende Nederlandse richtlijnen. Bij nieuwe projecten en reconstructies ontwerpen wij de verlichting eveneens conform deze richtlijnen.  
Daarnaast sluiten wij aan bij het Energieakkoord (2013) en het daaropvolgende Klimaatakkoord (2019). Deze afspraken stellen dat het energieverbruik van openbare verlichting in 2030 met 50% moet zijn verminderd ten opzichte van 2013. Dit doel realiseren wij door de overstap naar de energiezuinige LED-verlichting die automatisch dimt. Daarmee verlagen wij het energieverbruik en dragen wij bij aan een veilige, duurzame en toekomstbestendige leefomgeving. De uitvoering van de beslisnota ‘Versnelling ombouw energiezuinige openbare verlichting 2020-2023’ is in 2025 afgerond.

Betrouwbaarheid is belangrijk bij de verkeersregelinstallaties (VRI’s). Daarom inspecteren we ze jaarlijks op technisch en functioneel functioneren. Twee keer per jaar voeren we een schouw uit om eventuele schades vast te stellen. In Zwolle beheren we 65 VRI’s. De gemiddelde technische levensduur bedraagt 15 jaar. Jaarlijks vervangen we gemiddeld twee tot drie installaties door nieuwe (i)VRI’s. Zo blijft het areaal betrouwbaar en voldoen de installaties aan de dan geldende landelijke softwarestandaard. 
Het moment van vervanging bepalen we op basis van leeftijd, ICT waardigheid, functioneren, betrouwbaarheid en eventuele geplande reconstructies. Daarbij stemmen we af met ITS- en mobiliteitsprogramma’s zoals Beter Benutten en Slim en Duurzaam. Dankzij innovatieve ontwikkelingen, met name op het gebied van software, ontsluiten we inmiddels continu en realtime data. Met deze data optimaliseren we de verkeersstromen en modellen. 

Naast het uitvoeren van onderhoud en vervanging vragen ondersteunende systemen steeds meer aandacht. Dit gaat met name om de aansturing van de verkeersregelinstallaties. De installaties moeten niet alleen blijven doen, maar ook veilig en bestendig zijn tegen cyberaanvallen. Voor het veilig werken aan installaties werken we via het principe van de landelijke normen zoals de CROW96B, CROW400 en de NEN3140. Ook voor cybersecurity passen we de systemen aan. Daarnaast zetten we de verbindingen om naar glasvezel en moderne netwerken. Dit draagt bij aan een toekomstbestendige, veilige en stabiele communicatie-infrastructuur voor onze verkeersregelinstallaties. 

Voor bebording en wegmarkering gelden de landelijke richtlijnen (ontwerp en beheer). Het onderhoud voeren we uit via een onderhoudscontract, met ROVA voor reiniging en klein onderhoud.  

Innovatieve toepassingsmogelijkheden volgen elkaar momenteel in rap tempo op. Op dit moment hebben we een koploperspositie in Nederland. Dit hebben wij met juiste prioritering in onderhoudsmiddelen en vervangingsinvesteringen kunnen realiseren.  
Toenemende complexiteit in techniek, sensoring en software vraagt om veranderende expertise en functioneel beheer. Doordat steeds meer koppeling (in the cloud) plaatsvindt, is de impact bij storingen mogelijk groter. Bijvoorbeeld bij een storing in onze verkeerslichten. Hierdoor kan de verkeersafwikkeling en verkeersveiligheid onder druk komen te staan. We anticiperen hier zoveel mogelijk op door eigen technische kennis in huis te hebben (en up-to-date te houden). Daarnaast werken we met calamiteitenplan bij storingen (en / of stroomuitval).

We hebben een handboek installatieverantwoordelijkheid opgesteld en deze moeten we nog implementeren. Het jaarlijks uitvoeren van een risicoanalyse op de netwerk- en informatiesystemen conform de nieuwe NIS2-richtlijn moet nog ingeregeld worden.

We hebben in 2025 hebben we een deel van de bebording in beeld gebracht. In 2026 gaan we hier mee verder.

Financiën  

Voor het technisch onderhoud van straatmeubilair is in 2026 € 3,9 miljoen beschikbaar, inclusief € 691.000 aan kapitaallasten. Voor vervangingsinvesteringen van straatmeubilair is in 2026 € 830.000 exclusief btw beschikbaar.

Actuele risico inschatting

• Het implementeren van de installatieverantwoordelijkheid NEN3140 stagneert. Hierdoor is geen eenduidigheid in het veilig werken aan de installaties. 
• Het jaarlijks uitvoeren van een risicoanalyse op de netwerk- en informatiesystemen conform de nieuwe NIS2-richtlijn moet nog ingeregeld worden.  

• Het uitvoeren van het onderhoud en de vervangingen is lastig vanwege de lange levertijden en de beperkte capaciteit. Dit is zowel intern als extern (marktpartijen).