We willen een financieel gezonde gemeente zijn en voeren daarom een solide financieel beleid. Dat betekent dat we snel kunnen reageren op veranderingen in de samenleving en de gevolgen voor onze financiën. Elk half actualiseren we financieel meerjarenperspectief en maken een risico-inventarisatie. Aan de hand daarvan beoordelen we of ons weerstandsvermogen op orde is en of we onze begroting moeten bijsturen. Inwoners en bedrijven die producten en diensten van ons afnemen, betalen ons daarvoor vastgestelde tarieven. In de tarievennota staat in hoeverre deze tarieven kostendekkend zijn. De meeste inkomsten ontvangen we echter uit het gemeentefonds. Het bedrag dat we daaruit ontvangen, bepaalt voor een groot deel de hoogte van onze algemene dekkingsmiddelen. Een hoger of lager bedrag uit het gemeentefonds heeft dan ook direct invloed op ons financieel meerjarenperspectief. Het financieel beleid over de lokale heffingen, financiering, winstuitkeringen, ons weerstandsvermogen en de risico’s staat in onderstaande teksten uitgelegd. Financiën algemeen
Hoewel we een structureel sluitende begroting/meerjarenraming aanbieden zien we dat de toekomstige financiële ruimte onvoldoende is om al onze ambities en het verder op orde brengen van de bedrijfsvoering te kunnen realiseren. Via een programmadoorlichting onderzoeken we of er mogelijke budgetruimte in de bestaande begroting is te creëren. Gemeentefondsuitkeringen
De meeste inkomsten krijgen we uit het gemeentefonds. Dit geld ontvangen we van het Rijk. Hoeveel we ontvangen bepaalt voor een belangrijk deel onze financiële ruimte.
Alle gemeenten ontvangen op drie momenten in het jaar informatie over de gemeentefondsuitkeringen: in mei op basis van de Voorjaarsnota, in september op basis van de Miljoenennota en in december, als afronding van het lopende jaar, op basis van de Najaarsnota. Uit het gemeentefonds ontvangen we verschillende uitkeringen: - Algemene uitkering: Dit is de uitkering die elke gemeente ontvangt. Dit geld komt in de algemene middelen van de gemeente.
- Integratie-uitkeringen: Een gemeente ontvangt een integratie-uitkering als het een taak erbij krijgt die niet gedekt is in de algemene uitkering. Meestal gaat de integratie-uitkering geleidelijk over naar de algemene uitkering. De termijn waarop dit gebeurt, staat van tevoren vast.
- Decentralisatie-uitkeringen: Deze uitkeringen lijken op integratie-uitkeringen, maar van tevoren is er géén termijn vastgesteld. Het kan gaan om specifieke uitkeringen. Of budget dat slechts tijdelijk beschikbaar is, of budget dat voor slechts enkele gemeenten is.
We mogen zelf bepalen waaraan we de algemene uitkering en integratie-uitkeringen uitgeven. Dat geldt niet in alle gevallen voor de decentralisatie-uitkeringen. Die bestaan soms uit diverse andere uitkeringen die gekoppeld zijn aan prestatieafspraken. Zwolle ontvangt een aantal decentralisatie-uitkeringen. Sommige decentralisatie-uitkeringen ontvangen we omdat we centrumgemeente zijn. De inkomsten uit het gemeentefonds zijn in 2026 geraamd op € 447 miljoen. De extra middelen die het Rijk beschikbaar heeft gesteld hebben grotendeels een incidenteel karakter, 2026 en 2027. De ontwikkeling van het gemeentefonds is één van de grootste risico’s binnen onze begroting. Door de invoering van bovenstaande financieringsystematiek neemt de onzekerheid van de ontwikkeling van het gemeentefonds af. Gemeentelijke belastingen
Van inwoners, toeristen en ondernemers ontvangen we OZB, toeristenbelasting en precariobelasting. Dit geld gaat naar de algemene dekkingsmiddelen. De totaalopbrengst is ongeveer € 67 miljoen. Daarvan komt 98% uit de OZB. In programma 3 staat een toelichting op de parkeerbelastingen. Tarievenbeleid
Het tarievenbeleid staat in de paragraaf lokale heffingen en de tarievennota 2026. In 2026 stijgt het OZB-tarief voor woningen en niet-woningen en precariotarief met 3,18%. De stijging is gebaseerd op de verwachte inflatieontwikkeling in 2026.
In het coalitieakkoord is opgenomen een hogere bijdrage van bezoekers en gebruikers van de (binnen)stad te vragen. Bij de begroting 2024 is besloten om de toeristenbelasting in de komende jaren gefaseerd te verhogen tot en met 2027. Woonlastenontwikkeling
De OZB en rioolbelasting stijgen in 2026 met de inflatieaanpassing van 3,18%. De tarieven voor de afvalstoffenheffing stijgen gemiddeld voor vast- en variabeldeel met 2,7%. De totale gemiddelde woonlastenstijging is € 67 en komt hiermee in 2025 op € 920 (Atlas van de lokale lasten 2025, COELO, de gegevens voor 2026 komen pas later beschikbaar) Innen en kwijtschelden van lokale belastingen
GBLT zorgt voor het opleggen, innen en kwijtschelden van onze OZB, afvalstoffenheffing en rioolbelasting en uitvoering van de WOZ (waardering onroerende zaken).
Ook voor 2026 blijft de huidige koers van GBLT het uitgangspunt. Door verbetering van kwaliteit en toegankelijkheid van producten neemt bij klanten het vertrouwen toe en de inspanning af. De strategie van GBLT blijft dan ook gericht op een goede dienstverlening aan onze burgers en bedrijven, eenvoudig als het kan en persoonlijke als het nodig is. Om dit te kunnen realiseren wordt ingezet op een flexibele organisatie met deskundige medewerkers.
Zeker nu de financiële druk bij gemeenten toeneemt blijft GBLT inzetten op verdere efficiency met minimaal maatschappelijk effect wat kan leiden tot een verlaging van de deelnemersbijdrage. De kosteloze betalingsherinnering is een goede service aan onze burgers maar geeft wel minder invorderopbrengsten vanaf 2026, waardoor de deelnemersbijdrage iets stijgt.
Er wordt verder gewerkt aan verdere automatisering (robotisering en AI). De ontwikkelingen in externe wetten en regels over belastingen, de uitvoering van de wet WOZ en veranderende verhoudingen tussen overheid en burgers gaan over veel meer dan alleen het proces van lokale belastingen. Ze raken maatschappelijke vragen zoals participatie, gemeenschappelijke ICT-architecturen en menselijke maat. Transparantie, rechtsbescherming en informatieveiligheid bij het gebruik van gegevens bepalen meer en meer het langetermijnperspectief voor GBLT. Winstuitkeringen
We ontvangen winstuitkeringen (dividenden) omdat we aandelen hebben van de Bank van Nederlandse gemeenten, Enexis, Rova en Wadinko. De verwachte opbrengst is € 1,1 miljoen. Voor Vitens is de winstuitkering de komende jaren op nul gesteld, omdat zij de komende jaren grote investeringen moeten doen. De toelichting staat in de paragraaf verbonden partijen. Renteresultaat en financieringsfunctie
In de paragraaf financiering zijn onze financieringsfunctie, geldleningen en rentekosten toegelicht. Het renteresultaat is € 6.000 nadelig. Het renteresultaat is het saldo van te betalen en te ontvangen rente en interne rentetoerekening aan de diverse investeringen.
In 2026 is de omslagrente over investeringen en grondexploitaties 0,4%. Als onderdeel van de financieringsfunctie ramen we ook rentebaten van verstrekte geldleningen op dit programma. Het gaat dan onder andere om geld dat woningbouwcorporaties van ons geleend hebben. Deze leningen bouwen we komende jaren verder af. Vennootschapsbelasting
Volgens de Wet modernisering vpb-plicht overheidsondernemingen zijn we verplicht om vennootschapsbelasting te betalen over onze ondernemingsactiviteiten. Voor Zwolle gaat het om de grondexploitatie en het slagboom parkeren. De grondverkoop verloopt positief. In de begroting hebben we de vennootschapsbelasting geraamd op € 0,18 miljoen. In de risicoparagraaf nemen we het risico op een eventuele hogere verschuldigde vennootschapsbelasting mee. Post onvoorzien
In het Besluit Begroting en Verantwoording staat dat iedere gemeente een post onvoorzien in haar begroting moet opnemen. De post onvoorzien (incidenteel) ramen wij op € 0,2 miljoen. Dit bedrag is onderdeel van ons weerstandsvermogen. De toelichting staat in de paragraaf weerstandsvermogen en risico's. Concern brede stelposten
We hebben concern brede stelposten begroot. Het gaat om budget dat gedurende het begrotingsjaar op basis van onderbouwde voorstellen ingezet kan worden voor de uitvoering van de begrotingsprogramma’s. - Voor volumegroei sociaal domein houden we in 2026 en verder rekening met een jaarlijkse toename van € 1,5 miljoen.
- Op de concernstelpost hebben we diverse uitkeringen uit het gemeentefonds geparkeerd in afwachting van nadere besluitvorming.
- We hebben € 150.000 gereserveerd om beheer- en onderhoudslasten bij inbreidingslocaties te kunnen bekostigen.
Reserve verrekeningen
De algemene verrekeningen met de concernreserves ramen we via het programma algemene dekkingsmiddelen. Specifieke stortingen of onttrekkingen aan reserves voor programma-uitgaven ramen we direct op het betreffende programma.
In 2026 is de incidentele vrijval uit het structurele budget voor de Strategische Investeringsagenda (SIA) van € 2,4 miljoen toegevoegd aan het Investeringsfonds voor de strategische investeringen. | 